Khatarta Qarsoon ee Isha: Calaamado, Saameyn & Sida Leeskaga Ilaaliya
Barashada Qatarta Qarsoon isha
Ka ogow khatarta qarsoon ee isha ay leedahay, calaamadaha lagu garto, saameynta nolosha, iyo sida Qur’aanka iyo Sunada looga ilaashado.
Khatarta Qarsoon ee Isha: Calaamado, Saameyn & Sida Loo Ilaashado
Hordhac: Maxaa ka dhigaya isha khatar qarsoon?
Mararka qaar qof ayaa xanuunsada, mashruuc guul darreysta, ama xiriir burbura – balse sabab muuqata lama arko. Dad badan waxay ku tilmaamaan xaaladdan isha. Waxa loogu yeero isha dadka ku dhacda waa muuqaal qarsoon oo bulshada Soomaaliyeed iyo Muslimiinta kaleba si weyn ugu hadal hayaan. Qormadan waxaan ku falanqeyn doonaa khatarta qarsoon ee isha ay leedahay, sida lagu garto, waxa ay nolosha ku keento, iyo sida looga hortagi karo iyadoo la adeegsanayo Qur’aanka Kariimka iyo Sunada Nabiga ﷺ.
Isha: Aragti Diineed iyo Dhaqan
Isha maxay tahay?
Isha waa dhaawac ruuxi ah oo ka dhasha masayr, hinaase, ama niyad xun oo qof kale ka qabo wanaag, hanti, caafimaad ama guul uu qof kale leeyahay. Nabigu ﷺ wuxuu yiri: “Isha waa run. Haddii wax kasta ka horeeyaan qaddarka, ishu ayey ka horeyn lahayd.” (Muslim).
Aragti dhaqameed
Bulshooyinka Soomaaliyeed iyo Carabta labaduba waxay rumeysan yihiin in isha ay tahay arrin dhab ah oo sababi karta:
- Xanuun lama filaan ah
- Guul darro mashruuc
- Caruurta oo si aan sabab lahayn u ooya
- Dhaqaale burbura
Calaamadaha Lagu Garto Isha
Waxaa muhiim ah in la fahmo calaamadaha si aan si khalad ah loogu qorin cudur ama xaalad kale. Calaamadaha ugu badan waxaa ka mid ah:
- Daalku soo noqnoqda iyadoo caafimaad guud uu wanaagsan yahay
- Hurdo la’aan iyo riyooyin culus
- Xanuun aan daawo lagu bogsan
- Mashruuc ama ganacsi guul darreysta si lama filaan ah
- Caruurta oo si joogto ah u jiran ama u murugaysan
- https://daarulcaafiya.com/qarsoonida-halisaha-sixirka/
Jadwal: Isbarbardhig Calaamadaha Isha & Cudurrada Caadiga ah
| Calaamadaha Isha | Calaamadaha Caafimaad Caadi ah |
|---|---|
| Daalku imanaya mar kasta | Daalku imaanaya shaqo badan kadib |
| Mashruuc guul darreysta si degdeg ah | Mashruuc fashila sabab dhaqaale |
| Caruurta oo aan caadi u ooyin | Caruurta oo ooya gaajo darteed |
| Xanuun aan daawo ka bogsan | Xanuun u baahan daaweyn caafimaad |
Khatarta Qarsoon ee Isha
Saameyn caafimaad
- Murugo iyo walaac joogto ah
- Daalku u gudba xaalad maskaxeed
- Isbedel degdeg ah oo jirka ku yimaada
Saameyn dhaqaale
- Guul darro joogto ah oo ganacsiga
- Lacag la’aan iyo fursado oo xirmo
Saameyn bulsho
- Xiriirka qoyska oo khilaaf badan gala
- Asxaabta iyo dadka deriska ah oo colaad galo
Sidee Qur’aanka iyo Sunada looga Hortagaa Isha?
Islamku wuxuu bixiyaa xalal cad oo ruuxi ah. Waxa ugu muhiimsan waa in qofku ku xirnaado Alle iyo Qur’aanka.
Ruqyah Sharciyah
Ruqyada sharciyah waa akhriska Qur’aanka iyo ducooyinka Nabiga ﷺ lagu sheegay. Waxaa ugu caansan:
- Suuratul Falaq
- Suuratun Naas
- Aayatul Kursi
- Suuratul Ikhlaas
Talooyin Ilaalinta
- Xuska subax iyo galab (adhkaar)
- In aan la faanin nimcada si xad dhaaf ah
- In la yiraahdo “Masha’Allah” marka la arko wanaag qof kale leeyahay
- In la tukado salaadaha waajibka iyo kuwa sunada ah
Khuraafaad & Faham Khaldan
Inkastoo isha ay jirto, waxaa jira khuraafaad badan oo bulshada dhexdeeda ku dhex jira sida:
- In loo adeegsado alaabo dhaqameed aan diin la xiriirin
- In lagu daaweeyo hab aan shareecada waafaqsaneyn
Diinta Islaamku waxay ka digtay in la raaco wax kasta oo khuraafaad iyo shirk ku jira.
Khibrado Dhab ah: Qisooyin Bulshada dhexdeeda
Qaar badan oo Soomaaliyeed ayaa sheegay inay la kulmeen xaalado la xiriira isha. Tusaale ahaan:
- Ganacsade sheegay in saddex jeer ganacsigiisa gubtay ama burburay, kadibna ruqyo akhris lagu bogsiiyey.
- Hooyo sheegtay in ilmaheeda si joogto ah u jiranayeen ilaa ay u geysay ruqya sharci ah kadibna caafimaad heleen.
Qisooyinkaan waxay muujinayaan sida khatarta qarsoon ee isha ay u saameyn karto nolol maalmeedka
Gunaanad: Ka Hortag Waa Daawo
Isha waa xaqiiqo, saameynteeduna waa khatar qarsoon oo qof kasta saameyn karta. Si kastaba ha ahaatee, Qur’aanka iyo Sunada ayaa keenaya xal iyo badbaado. Ilaalinta ruuxiga ah, akhrinta ruqyaha, iyo ku xirnaanshaha Alle waa hubka ugu weyn.
Nala soo soco mar kasta
Hadda adigana, haddii aad la kulantay xaalad la mid ah ama aad xiiseyneyso casharro kale oo ku saabsan ruqyada iyo caafimaadka ruuxiga ah, nala wadaag aragtidaada qeybta faallooyinka. Sidoo kale, ku biir liiska email-ka si aad u hesho maqaalada cusub iyo talooyinka caafimaadka Qur’aanka iyo Sunada ku saleysan.
